Historische baksteen

Historische bakstenen kenmerken zich door onregelmatige vormen, maten en een gevarieerd kleurenpalet, wat voortkomt uit het handmatige productieproces en het bakken in veldovens. In vroegere tijden, tot na de Tweede Wereldoorlog, bestond een groot deel van de baksteenproductie uit volle baksteen. Het formaat van bakstenen was in de begintijd van baksteengebruik, vanaf de tweede helft van de twaalfde eeuw, vaak fors, zoals de kloostermop. Over het algemeen geldt: hoe groter het formaat, hoe ouder de baksteen. Historische bakstenen worden vaak hergebruikt in restauratieprojecten en dragen bij aan het behoud van cultureel erfgoed.

Oude bakstenen hebben vaak een grove structuur en niet-egale kleur. Ze kunnen een grote verscheidenheid aan poriën hebben en zijn, in combinatie met kalkmortel, doorgaans goed bestand tegen vorst. De kleur van baksteen is afhankelijk van de samenstelling van de klei, de baktemperatuur en de hoeveelheid zuurstof tijdens het bakken.

Het fabricageproces van baksteen omvat het uitgraven en homogeen maken van klei, het vormen, drogen en bakken van de steen. Vroeger werden kleihompen handmatig in een houten mal gestopt, wat resulteerde in een grilliger uiterlijk dan bij machinaal gevormde stenen. Veldovenstenen werden gebakken in veldovens en worden steeds minder geproduceerd.

• https://monumentenwachtoverijssel.nl/metselwerk/
• https://www.kusters2punt0.nl/historisch-circulair/8454-meilenmensch-1820
• https://www.kusters2punt0.nl/historisch-circulair/8455-veeweyde-1810
• https://www.joostdevree.nl/shtmls/baksteen_algemeen.shtml
• https://www.stichtingerm.nl/doc/P020 URL 4003 Historisch metselwerk versie 1.3 201106 (gew 201209
• https://kennis.cultureelerfgoed.nl/index.php/Baksteenmetselwerk